| Pulse aquí para ampliar la imagen

"El Chofre" zezen-plaza (1920. urte inguruan)

Chofre zezen-plazak 52 metro diametroko zezentokia eta 13.000 ikusleentzako edukiera zituen. Aladrén arkitektoak diseinatu zuen, eta 1903. urtean amaitu zen, Urcola arkitektoaren zuzendaritzapean. Kanpoan, akabera arabiarrak zituen, hala nola, ferra-arkuak eta azulejo apainduak fatxadan. Sarreraren erdian zezen buru bat irudikatzen zuen mosaikoa zuen, eta, haren ezker eta eskuinaldean, Gipuzkoako eta Donostiako ezkutuak zituen, hurrenez hurren. Orokorrean, Chofre plaza Donostiako Sociedad Nueva Plaza de Toros elkarteak ustiatzen zuen, 1927. urtera arte. Gero, Eduardo Pagés (1927-1946) eta Pablo Martínez Elizondo ("Chopera") (1946-1952) jaunak kudeatu zuten, eta bi denboraldiak bikainak izan ziren. 1952. urtean, “Donostiako zezen-plaza berriaren" akzioak Madrilgo zezen-plazako jabeen eskuetan geratu ziren. Chopera-ren kontratua 1951. urtean amaitzen zen, eta Sozietateak plaza zuzenean ustiatu zuen, akziodun nagusiaren bidez. 1973. urtean azkeneko zezen ikuskizuna egin zuen. Plaza 1974. urteko martxoan eraitsi zuten, higiezinen eragiketa garrantzitsu baten babesean.

 
 | Pulse aquí para ampliar la imagen

Europa hotela (1920. urte inguruan)

Europa hotela San Martin, Prim eta Bergara kaleen arteko elkargunean zegoen. Alakan dagoen izkina zen, eta horrela izaten jarraitzen du. Argazkian ikus daiteke hasieran eraikinak bi solairu zituela, laugarren eta bosgarren solairuen arteko jatorrizko erlaitzak erakutsi bezala. Alakan, azpimarragarria zen jatorrizko lau solairuen fatxada erabat estaltzen zuen begiratoki ikaragarriak. Beheko solairuan hoteleko sarrera eta jatetxea zeuden. Ez da eraikin modernista, baina balkoien errementariak kutsu modernista du barra artean nonahi jarrita dauden tenkagailu apaingarrietan. Gaur egun, haren tokian hirurogeita hamargarren hamarkadan eraikitako etxea dago.

 
 | Pulse aquí para ampliar la imagen.

Arbideren dorreak (1920. urte inguruan)

Arbideren dorre neogotikoak Foruen Pasealekuan zeuden. Baina igeltsero-aitzurraren kalteak jasan zituzten, inoiz ez baimendu behar ez zen jarduera baten ondorioz. Egia esan, eragina partziala izan zen, kanpoko harriak desmuntatu eta Miramoneko parkean berriz muntatu baitziren. Hala ere, ez da gauza bera. Han, beren habitat naturaletik kanpo daude.

 
GureGipuzkoa.net | Pulse aquí para ampliar la imagen© CC BY-SA: KUTXA FOTOTEKA. FONDO MARIN. PACO MARI

Aquariumeko sotoa

Bertako argiztapena ahula zen, asketako arrainak ikusi ahal izateko, eta, ondorioz, badirudi argazkia ez dela benetakoa. Donostiako aquarium zaharreko sotoan sartzea ilunantz heze eta horixka batean sartzearen bezalakoa zen, eta haurrek sorpresaz betetako mundua zuten zain asken bestaldean (gurasoen laguntza behar zuten kristaleraino iristeko, oso altuak baitziren). Gaur egungo instalazioak askoz ere zabalagoak eta modernoagoak dira… baina garai hartako instalazioak bereziak ziren.

 
GureGipuzkoa.net | Pulse aquí para ampliar la imagen. © CC BY-SA: KUTXA FOTOTEKA. FONDO MARIN. PACO MARI

Postetxea (1940 inguruan ziurrenik)

Jatorrian, eraikin hau Arte eta Ofizio Eskolako egoitza izateko eraiki zen. Eskola Urdaneta kalera lekualdatu zenean, posten eta telegrafoen egoitza nagusiak hartu zuen eraikina. Andia kalerantz ematen duen fatxadan, hiru postontziak zeuden, metalezko eta kristalezko markesina baten azpian: atzerria, inprimakiak eta Espainia. Bitxiena da 1960. hamarkadan Arte eta Ofizio Eskola behin betiko ixi zela, eta Postetxeak hartu zuela Urdaneta kalean eskolak utzitako tokia. Horrela, historia berriz errepikatu zen.

Argazkiko eraikina ez da existitzen gaur egun. Haren ordez Gipuzkoako Probintziako Aurrezki Kutxaren egoitza nagusia ezarri zuten (dagoeneko ez da existitzen ezta ere), eta Zabalgunearen estetikaren bat zetorren eraikin berria eraiki zen.
 

 
GureGipuzkoa.net | Ver fotografía original completa

Mercader familiaren lonja (1916. urte inguruan)

Itsasontziaren atzean eta mendebaldeko harresiaren gainetik ikusten den eraikina Mercader negozio gizonaren lonja zaharra da, "Mamelena" izenez ezagunak ziren lurrunezko arrantza-ontzi mitikoen armadore izan zena. Gaur egun, Lasala plazako 3. zenbakiko eraikina dago bertan. 1939. urte inguruan eraiki zen, eta Aizpurua eta Zabalo arkitektoek diseinatu zuten.

 
GureGipuzkoa.net | Pulse aquí para ampliar la imagen. © CC BY-SA: KUTXA FOTOTEKA. FONDO MARIN. PASCUAL MARIN

Kontxako Pasealekuko jauregiak (1920. urte inguruan)

Argazkian, Kontxako Pasealekuko jauregiak ikus daitezke. Ez da jatorrizko itxura mantentzen duenik geratzen. Bi erlojuen artean dagoen Kontxako “errotonda” bera ere aldatu egin da. Izan ere, ostalaritza establezimendu bat jarri zen bertan, paseoaren kanpoaldearen jarraikortasuna apurtuz.