|
Argazki@ |
|
| Index | |
|
Euskaraz |
Español |
|
"Gran Casino de San Sebastián"(Donostiako Kasinoa) Udaletxeak 1881. urtean “Maniobretarako Zelaia” -gaur egungo Alderdi Eder lorategiak- lekuz aldatu zuen, Gipuzkoa Plazan Ogasuneko eta Gobernu Zibileko eraikinak egiteko. Donostiako Kasino Elkarteari lursail pribilegiatu hartan 7.000 m2-ko laga zitzaion, hirurogeita hamar urtez. Elkarteak kasinoa eraikitzeko konpromisoa hartzen zuen, eta, behin epea amaituta, Udalari itzuli behar zizkion kasinoa eta lursaila. Eraikinaren diseinurako proiektu lehiaketa deitu zen, eta Adolfo Morales eta Luis Aladrén arkitektoak izan ziren irabazle. 1882. urtean hasi ziren eraikitzen, eta 1887ko udan inauguratu zen. Jardunean egondako denboran, Elkartearen irabazien parte bat obra publikoak egiteko erabili zen, hala nola, Kontxako Pasealekua (1911) edo Pasealeku Berria (1916). 1923. urtean, jokoa debekatu egin zuten, eta eraikinak bizitza galdu zuen, eta Marokoko gerrako zaurituentzako ospitale bilakatu zen, 1930. urtean itxi zen arte. 1947. urtean, berritzeko obrak egin zituzten, eta Udaletxe berria bilakatu zen.
"Kursaal Marítimo de San Sebastián" Donostiako Itsas Kursaala (1920) Donostiako Itsas Kursaal Handiaren Higiezinen Sozietateak sustatu zuen Kursaaleko lehenengo eraikina. August Bluysenek proiektatu zuen eta Lucas Aldayk zuen. 1921. urtean, eraikin galanta inauguratu zuten, eta bertan zeuden kasinoa, jatetxea eta beste hainbat areto, baita 859 ikuslerentzako antzokia ere. Kasinoak 1924ko dekretuaren eraginak jasan zituen, lege horrek zorizko jokoak debekatzen baitzituen, eta pixkanaka zine-areto bilakatu zen, 1972. urtean itxi eta eraitsi arte.
jira-nautikoa Loiolara(1918) 1918ko irailaren 10ean, urteetako etenaldia eta gero, itsas-jira ospatu zen Gernikako Arbolaren pasealekuaren eta Loiola auzoaren artean. Ontziak faroltxoz eta banderaz apainduta zeuden, eta ontziak parte-hartzaile animatuz betetzen hasi ziren. Donostiako suhiltzaileen turutariak eman zuen irteera. Lehenengo gabarran Udaleko Musika Banda zihoan, eta, atzetik beste bost gabarra, autoritateekin eta gonbidatu bereziekin. Horien ostean, Donostiako Orfeoiaren gabarra eta 54 ontzi partikular zihoazen, eta, segizio amaieran, beste bi gabarra, Iru-Txulo eta La Armonía musika bandekin. Ibilbidean zehar, suziriak bota zituzten, eta pertsona ugarik jarraitu zien lurretik. Ontzien artean, serpentina eta konfeti guda egin zen, ohitura zen legez. Segizioa Loiola auzora iritsi zenean, nasapuntakoak egin zituzten. Loiolako eskoletan, ontzietarako kaia prestatu zen, eta gonbidatuei luncha eman zitzaien, hiru musika bandek eta Donostiako Orfeoiak girotuta. Buelta gauez egin zuten. Txalupek koloretako faroltxoak piztu zituzten, eta, ibaiertzak, ibiltarien bengalekin argitu ziren. Gaueko bederatzietarako, Gernikako Arbolaren pasealekuan zeuden denak berriz. Suhiltzaileak ibilbidean zehar zabaldu ziren, arazorik gerta ez zedin. Gaur egun, ez da festa bitxi hori ospatzen. (Jira hitzak –“j” hizkiaz idatzita- zarata eta jai-giro handiko otordua edo askaria esanahi du, eta gaur egun gutxi erabiltzen den terminoa da).
Zaldi lasterketak Zubietako Hipodromoan (1915)
Espainiako Gerra Zibilean hipodromoa abiaziorako
eremu bilakatu zen. 1940. urtean, zaldi lasterketak hasi ziren berriro
ere, eta Donostiako Hipodromo Sozietatea sortu zen, hipodromoa
kudeatzeko. Ospatutako proben artean, nabarmenak dira 1966. urtetik
aurrera Aste Nagusian egiten den Donostiako Urrezko Kopa eta Kutxa Saria,
besteak beste. Belarrezko eta hondarrezko pistak ditu, zalditegiak,
harmailak eta apustuetarako azpiegiturak, baita kasino bat ere, eta
garai batean gizarte maila altu donostiarrak eta udatiarrak biltzen
zituen. Urte haietan, tribuna publikoarentzako harmaila (lehenengo
planoan) eta errege harmaila (atzean) zituen. Jantziak klasikoak dira,
garaikoak: emakumeak pamelarekin, eta gizonak, berriz, canotierrarekin.
Auto lasterketak Lasarteko zirkuituan (1934) Lasarteko auto zirkuitua Andoain, Hernani, Urnieta eta Donostiatik igarotzen zen (azken udalerri horretan, soilik 14 eta 15 kilometroen artean, Errekalden). Izan ere, gaur egungo Lasarte-Oria ez zen existitzen oraindik ere. Jakina, Donostian eragin handia zuen. Izan ere hirian Automobilen Astea ospatzen zen, eta bertan zegoen erakunde antolatzailearen egoitza: Euskal Herriko Errege Automobil Kluba (Errepublikak iraun bitartean Errege hitza kendu zioten). Ez zen zirkuitu iraunkorra, errepideak aprobetxatzen zituen, hala nola, N-I errepidea (Donostia-Tolosa arteko tranbia barne, argazkian ikus daitekeen moduan). Ibilbidea hainbatetan aldatu zenez, zirkuituak luzera ezberdinak izan zituen (17,3 eta 17,8 Km artean). Tribuna nagusia Lasarte eta Oria herriguneen artean zegoen, hipodromoaren ekialdeko kurbaren parean (Oria ibaiaren aurkako ibarrean). Motozikleta lasterketak ere egin zituzten bertan. 1923. urtean egin ziren lehenengo lasterketa entzutetsuak, eta 1936. urtean bertan behera utzi ziren, Gerra Zibila hasi zenean. Denboraldi askotan, lasterketa garrantzitsuak egin zituzten, hala nola, Europako, Espainiako eta Donostiako Sariak.. Argazkian, Espainiako Sariaren irteera ikus daiteke, 1934ko irailaren 23an ospatu zena. Lasterketaren irabazlea Luigi Fagioli izan zen,
Mercedes-Benz autoa batekin(18. zenbakia, laugarren errenkadan).
Bigarrena Rudolf Caracciolaren 2. Mercedes Benz autoa izan zen (argazkiaren
eskuinean). Lasterketan, beste auto marka garrantzitsu hauek parte hartu
zuten: Bugatti (4, 12, 14 eta 28 zenbakiak), Alfa-Romeo (8, 16),
Amarako feriak (1916)
Argazkian, tradiziozko "zaldiko-maldikoa” ikus daiteke ezkerrean, kulunkak atzean, eta horien ezkerretara, “olatu” karrusela. Bigarren karruselaren atzean, noria txiki bat ikus daiteke, eta, eskuinean, lokal baten sarrerako kartela irakur daiteke, "Pabellón Moderno - Cine y Varietés". Horren eskuinetara, antzeko beste kartel bat dago (argazkian ikusten ez den arren): "Cine Sanchis". Bitxia bada ere, Serapio Múgicak Geografía de
Guipúzcoa liburua irudiztatzeko erabili zuen argazki hau. Bitxikeria
hori aprobetxatuz, harira dator egileak feria horri buruz 701.
orrialdean esaten zuena:
|
