Bateria auxiliar del fuerte de Txoritokieta. Vista general de su acción sobre la gola del fuerte de San Marcos y sobre el puerto de Pasajes.
 

TXORITOKIETAKO BATERIA GEHIGARRIA

 

Txoritokietako gotorlekua bai barrutik eta bai kanpotik zeharkatu ondoren, ekin jaitsierari errepidean behera.

Gotorlekutik 110 m ingurura gelditu beharko zara, gotorlekuaren bateria gehigarrira iristeko. Landarediagatik hartuta badago, bidexka argi bat bilatu beharko duzu.

Bateria gehigarrira heltzeko errepidearen puntuko koordenadak:
Longitudea: W 1 55 20
Latitudea: N 43 17 31.3

Zure eskuinaldera, errepidetik sartu ahala, sarrera duen mendixka bat ikusiko duzu. Sart hortik (erabili linterna). Una vez recorrido interior y exteriormente el fuerte de Txoritokieta comience el descenso por la carretera,

Batería auxiliar del fuerte de Txoritokieta. Almacenes de polvoras y proyectiles.
Bolbora eta jaurtigaien biltegiak dituen bonbaren kontra babestutako eraikina.

Bateria auxiliar de Txoritokieta. Trinchera-abrigo.
Babesleku trintxera (lohiz betea), parapetoarekiko perpendikularra. Ikusten den zuloa esku ordezko bat da.

 

Fuerte de Txoritokieta. La cruz roja señala el sendero de acceso para acceder a la batería auxiliar del fuerte

Txoritokieta gotorlekuko lanak hortik iparraldera kokatuta dagoen bateria gehigarri batez osatzen dira, biak 150 m luzera dituen bide (gaur egun zehaztugabea) baten bitartez lotuta daudelarik. Hala, tiroz iristen zen San Markos gotorlekuaren sarrerarako bide militarreraino, golaraino eta Pasaiako porturaino.

Bateriak 51 m-ko zabalera magistrala du, 8 m-ko zabalera duen parapeto batek osatua. Azken hori bost sektorek osatzen dute (8+13+7+17+6 m) eta kanpainako artilleria edukitzeko prestatuta daude. Parapetoak adarbearen kota gainetik altuera txikia duenez (kanpainako artilleria piezen baldintzek eraginda), zerbitzarien babeslekua bost trintxera babeslekuk (hau da, lurrean induskatutakoak) osatzen dute. Horiek parapetoan esku ordezko txiki bat dute.

Bateriaren golaren lerroan trabes bat altxatzen da. Horra sartzeko, gangadun korridore bat zeharkatu behar da. Ezkerraldean, metro bateko lodiera duten hormigoizko bi ganga daude, harlangaitz arrunteko estriboen gainean. Argi gutxien duen ganga komunikabide bezala erabiltzen da eta besteak bolbora biltegi bat eta jaurtigaien biltegi bat ditu (biek dute 12 m2-ko azalera eta 20 m3-ko edukiera) elkarren segidan. Jatorrian biek eduki zuten gaineko egurrezko zorua.

Bateriaren planoa (klik)

Bolbora biltegira sartu sarbidearen korridoretik bertatik sartzen da. Komunikabideko gangan leiho bat dago, biltegiaren argiztapenerako, eta baita jaurtigaien biltegirako sarbidea ere. Gangak 5 m-ko altuera duen mendigune batez estalita daude. Trabesa tximistorratz baten bidez babestuta egon zen.

Bateria auxiliar del fuerte de Txoritokieta. Interior del través. Derecha bóveda de comunicación y acceso al almacén de proyectiles. Derecha acceso bóveda principal de acceso y entrada al almacén de pólvora.
Trabesaren barrualdea. Ezkerraldean: komunikabide ganga, jaurtigaien biltegirako sarbidea eta bolbora biltegiaren argiztapenerako leihoa. Eskuinaldean: sarbide ganga eta bolbora biltegirako sarrera.

Garrantzitsua: Txoritokietako gailurrean EZ zaitez sartu basoan; zoru ARRISKUTSUA du, leize txikiez, harkaitz solteez eta lursailean irregulartasunez beteta baitago. Horietan oso erraza da istripuren bat edukitzea. Haurrak beti kontrolpean egon behar dute.

Gotorlekua bateria gehigarriarekin lotzen zuen bidetik gaur egun ia ezinezkoa da ibiltzea. Horregatik gomendatzen da gotorlekura eta komunikazio antenara iristen den pista jarraitzea.

Gotorlekuen bateria gehigarriek duten ezaugarrietako bat izango da ez daudela pentsatuta gotorlekuari atxikitako artilleriako piezak gordetzeko, baizik eta kokapen horretara bideratu ziren momentuko tropentzako. Horregatik antolatzen da kanpaina piezentzako bateria bat bezala.

Bateria auxiliar de Txoritokieta. Interior del almacén de pólvora. Se aprecia claramente la ventana de iluminación
Bolbora biltegiaren barrualdea. Argiztapenerako leihoa argi eta garbi ikus daiteke.

 


Bateriaren beste muturrean guardia gorputza dago. Oinplano laukizuzena (48 m2) eta estalki laua duen eraikin bat da. Atzeko horma lursail naturalak babesten du eta ezkerraldekoa parapetoak, eremu honetan 3 m-ko altuera baitu. Fatxada nagusian, bi leiho daude burdin forjatuko hesiez babestuta (gaur egun ez dago inolako hesirik) eta ate bat. Eraikina 10-16 soldaduri ostatu emateko presatua zegoen..

Bateria auxiliar del fuerte de Txoritokieta. Al fondo, cuartel; en primer plano parapeto.
Guardia-gorputza.