| |
|
RICARDO BELLVER
“Juan Sebastian Elkano”
Ricardo Bellverrek (Madril, 1845-1924) egin zuen
“Juan Sebastian Elkano” eskultura, 1888. urtean. Marmolez egina dago.
Eskulturan egindako lehen urratsak bere aita Francisco Bellverrekin eman
zituen; hura ere eskultorea baitzen. Aurrerago, Academia de Bellas
Artes San Fernando eskolan ikasi zuen. Ricardo Bellverrek egin zuen
“Angel caido” (Aingeru eroria) izeneko eskultura ezaguna ere, Madrileko
Buen Retiro parkean kokaturik dagoena.
Juan Sebastian Elkanok, 1518. urtean, Magallanes
nabigatzaile portugaldarra ezagutu zuen, espedizio bat prestatzen ari
zela Espainiaren zerbitzura. Haren asmoa nabigazio-ibilbide bat
prestatzea zen mendebaldean Molucas irletara joateko; hala, Esperantza
Oneko lurmuturra zeharkatzea saihestuko baitzuten. Juan Sebastianek
maisu gisa itsasoratzea erabaki zuen espedizioan parte hartuko zuten
bost ontzietako batean. San Lucar de Barramedan ekin zioten bidaia
arriskutsuari, 1919an.
Magallanes hil zenean indigena filipinarren
kontrako borroka batean (1521eko apirilean), triunbiratu batek hartu
zuen bere gain agintearen ondorengotza, eta Juan Sebastian triunbiratu
horren partaideetako bat izan zen. Portugaldarrak bazter batera uztea
erabaki zuten; izan ere, alderdikeria leporatu zieten, ez baitzuten
merkataritza-traturik egin nahi Molucas irlekin, hala eginez gero
Portugalek irla horiekiko merkataritza-monopolioa galduko zuelakoan.
Hala lortu zuten Molucas irletara iritsi eta harremanetan hastea hango
indigenekin. Espezia-kargamentu handia lortu zuten irletan.
|
Espainiarako itzulera prestatzen
ari zirela, oraindik bizirik zeuden bi ontzietako batek kalte larriak
jasan zituen. Honela konpondu zuten auzia: Victoria ontzia, Elkano buru
zuela, mendebalderako bideari lotuko zitzaion; eta ontzi hondatuak,
berriz, matxurak konpondu ondoren, Espainiak Amerikan zituen
lurraldeetara joko zuen ekialdeko ibilbidetik.
Azkenean, Lurrari bira osoa eman
eta gero, espedizioa San Lucar de Barramedara iritsi zen, 1922. urtean,
18 gizon baizik ez zituela. Karlos I.ak balentria hura eskertu zien,
Elkanori armarria eta “Primus circundedisti me” legenda
entzutetsua emanez.
Getarian, badago Juan Sebastian
Elkanori eskainitako beste monumentu bat, Carlos Palaok egina (1861).
Argazkia: JAS, 2005
Tokia: Getariako Udaletxe aurrean. |
|